Cố đô Hoa Lư – kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến tập quyền ở Việt Nam – là một điểm đến không thể bỏ qua khi bạn ghé thăm Ninh Bình. Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, xen lẫn những di tích cổ kính, Hoa Lư vừa mang giá trị văn hóa – lịch sử, vừa hấp dẫn. Cùng HoaBinh Tourist khám phá những dấu ấn oai hùng còn lưu giữ tại vùng đất cố đô qua bài viết dưới đây.
1. Giới thiệu về Cố đô Hoa Lư
1.1 Vị trí
Cố đô Hoa Lư ở đâu? Khu di tích Cố đô Hoa Lư nằm trong quần thể danh thắng Tràng An – Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận, thuộc huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Từ trung tâm thành phố Ninh Bình, du khách chỉ mất khoảng 7km để đến đây, và chỉ cách Hà Nội khoảng 90km về phía Nam, rất thuận tiện cho chuyến đi trong ngày.
Nhờ vị trí địa lý đặc biệt – nằm giữa những dãy núi đá vôi trùng điệp, Hoa Lư xưa kia vừa là trung tâm chính trị quan trọng, vừa là thành trì phòng thủ vững chắc trước quân xâm lược.
Cố đô Hoa Lư Ninh Bình thu hút đông đảo khách du lịch với núi non hùng vĩ và di tích cổ kính.
1.2 Lịch sử của Cố đô Hoa Lư
Cố đô Hoa Lư gắn liền với hai triều đại lớn trong lịch sử dân tộc: Nhà Đinh (968–980) và Nhà Tiền Lê (980–1009). Đây là nơi Đinh Bộ Lĩnh – người dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất giang sơn – lên ngôi Hoàng đế, lập nên nước Đại Cồ Việt, đặt nền móng cho quốc gia phong kiến tập quyền đầu tiên của Việt Nam.
Di tích cổ kính tại Cố đô Hoa Lư – kinh đô đầu tiên của Việt Nam.
Đến thời Tiền Lê, Hoa Lư tiếp tục giữ vai trò trung tâm chính trị, văn hóa của đất nước. Tuy chỉ tồn tại trong hơn 40 năm, nhưng kinh đô Hoa Lư đã để lại nhiều dấu ấn lịch sử quan trọng, đặc biệt là công cuộc xây dựng đất nước và kháng chiến chống ngoại xâm.
Ngày nay, di tích Cố đô Hoa Lư được bảo tồn với nhiều công trình tiêu biểu như đền Vua Đinh Tiên Hoàng, đền Vua Lê Đại Hành, cùng hệ thống tường thành, cung điện xưa. Mỗi dấu tích đều là minh chứng sống động cho một giai đoạn lịch sử hào hùng, khiến du khách như được ngược dòng thời gian về với buổi đầu dựng nước.
2. Thời điểm thích hợp để ghé thăm Cố đô Hoa Lư
Kinh đô Hoa Lư mang trong mình vẻ đẹp cổ kính, nên thơ, vì vậy bạn có thể ghé thăm quanh năm. Tuy nhiên, để có chuyến đi trọn vẹn và nhiều trải nghiệm đáng nhớ, bạn nên chọn những thời điểm sau:
- Mùa xuân (từ tháng 1 – tháng 3 âm lịch): Đây là mùa lễ hội lớn nhất tại Cố đô Hoa Lư, đặc biệt là Lễ hội Trường Yên diễn ra vào tháng 3 âm lịch để tưởng nhớ công lao Vua Đinh và Vua Lê. Khi đó, du khách vừa được hòa mình vào không khí linh thiêng, vừa tận hưởng tiết trời mát mẻ đầu xuân.
- Mùa hè – thu (tháng 4 – tháng 8): Khung cảnh núi non, đồng lúa chín vàng cùng sông nước trong xanh mang đến vẻ đẹp yên bình, thích hợp cho các chuyến du ngoạn, chụp ảnh.
- Mùa thu – đông (tháng 9 – tháng 11): Thời tiết se lạnh, dễ chịu, ít mưa, rất thuận tiện cho việc tham quan ngoài trời.
Du khách tham quan Cố đô Hoa Lư trong mùa lễ hội Trường Yên tháng 3 âm lịch.
3. Hướng dẫn di chuyển đến Cố đô Hoa Lư
3.1 Từ Hà Nội đến Ninh Bình
Cố đô Hoa Lư cách Hà Nội khoảng 90km, bạn có nhiều lựa chọn để di chuyển:
- Xe khách: Các bến xe Giáp Bát, Nước Ngầm, Mỹ Đình đều có tuyến đi Ninh Bình, giá vé dao động từ 100.000 – 150.000 VNĐ/lượt, thời gian đi khoảng 1,5 – 2 tiếng.
- Tàu hỏa: Xuất phát từ ga Hà Nội, bạn có thể chọn tàu SE1, SE3, SE5… đến ga Ninh Bình. Đây là lựa chọn an toàn, thoải mái, chi phí từ 120.000 – 250.000 VND/lượt.
Du khách có thể trải nghiệm đi tàu hỏa tới Ninh Bình.
- Xe máy hoặc ô tô: Nếu thích sự chủ động và muốn chiêm ngưỡng cảnh sắc dọc đường, bạn có thể đi theo quốc lộ 1A hoặc đường cao tốc Hà Nội – Ninh Bình. Thời gian di chuyển khoảng 1,5 – 2 tiếng.
3.2 Phương tiện di chuyển trong Ninh Bình
Sau khi đến trung tâm thành phố Ninh Bình, bạn có thể lựa chọn nhiều phương tiện để ghé thăm Cố đô Hoa Lư:
- Xe taxi/xe công nghệ: Tiện lợi, nhanh chóng, phù hợp với du khách đi theo nhóm hoặc gia đình.
- Xe máy thuê: Giá thuê khoảng 100.000 – 150.000 VND/ngày, giúp bạn tự do khám phá thêm nhiều địa điểm khác như Tràng An, Tam Cốc, Hang múa, Bái Đính.
- Xe đạp: Một số homestay, khách sạn tại Ninh Bình có dịch vụ cho thuê xe đạp, rất lý tưởng để thong dong trên những con đường làng thơ mộng.
4. Cố đô Hoa Lư có gì thú vị?
Đến với Cố đô Ninh Bình, du khách không chỉ được tìm hiểu lịch sử dựng nước mà còn có cơ hội chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc Cố đô Hoa Lư độc đáo, linh thiêng gắn liền với hai triều đại Đinh – Lê.
4.1 Đền Vua Đinh Tiên Hoàng
Nằm ở xã Trường Yên, đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng được xây dựng trên nền cung điện cũ xưa kia. Công trình nổi bật với kiến trúc hình chữ Công, chạm khắc tinh xảo hình rồng, phượng, hoa lá, mang đậm phong cách nghệ thuật thế kỷ XVII. Trong đền có tượng Vua Đinh cùng các quan văn võ, tái hiện khí thế oai hùng của vị vua đã dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước.
Cổng đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng với kiến trúc cổ kính tại Cố đô Hoa Lư.
4.2 Đền Vua Lê Đại Hành
Cách đền Vua Đinh khoảng 300m, đền Vua Lê Đại Hành được xây dựng để tưởng nhớ công lao của vị vua có công lớn trong kháng chiến chống quân Tống. Kiến trúc đền giản dị hơn nhưng vẫn uy nghiêm, cổ kính. Nơi đây thờ Vua Lê Đại Hành, Hoàng hậu Dương Vân Nga và các hoàng tử. Ghé thăm ngôi đền, bạn sẽ cảm nhận được sự trang nghiêm, đồng thời hiểu hơn về những cống hiến của nhà Tiền Lê cho đất nước.
Đền thờ Vua Lê Đại Hành uy nghiêm trong quần thể Cố đô Hoa Lư.
4.3 Hoa Lư Tứ trấn
Để bảo vệ kinh đô, người xưa đã xây dựng hệ thống “Tứ trấn” bao quanh, gồm bốn ngôi đền thờ các vị thần linh cai quản bốn hướng Đông – Tây – Nam – Bắc. Đây là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích tìm hiểu tín ngưỡng dân gian, đồng thời chiêm bái, cầu bình an.
Một trong bốn ngôi đền Hoa Lư Tứ trấn linh thiêng, bảo vệ kinh đô xưa.
4.4 Các chùa ở Hoa Lư
Ngoài các đền thờ, Hoa Lư còn có nhiều ngôi chùa cổ kính như chùa Nhất Trụ, chùa Am Tiên… Trong đó, chùa Nhất Trụ nổi bật với cây cột kinh Phật bằng đá cao gần 5m, được chạm khắc tinh xảo. Còn chùa Am Tiên lại nằm trong thung lũng núi đá, cảnh quan huyền bí, được ví như “Tuyệt Tình Cốc” của Ninh Bình. Đây là những điểm đến lý tưởng cho du khách vừa tham quan vừa tìm chốn thanh tịnh, chiêm nghiệm.
5. Lễ hội truyền thống ở Cố đô Hoa Lư
Một trong những nét đặc sắc của Cố đô Hoa Lư Ninh Bình là các lễ hội truyền thống, trong đó nổi bật nhất là Lễ hội Trường Yên diễn ra vào tháng 3 âm lịch hằng năm. Đây là dịp để nhân dân tưởng nhớ công lao to lớn của Vua Đinh Tiên Hoàng và Vua Lê Đại Hành.
Hoạt động rước kiệu trong lễ hội Trường Yên tại Cố đô Hoa Lư.
Lễ hội bao gồm hai phần:
- Phần lễ: Với nghi thức rước kiệu, tế lễ trang nghiêm, thể hiện lòng thành kính của người dân với các bậc tiền nhân.
- Phần hội: Diễn ra nhiều hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như múa rồng, hát chèo, đấu vật, trò chơi dân gian, tái hiện sinh hoạt cộng đồng xưa.
Không chỉ mang giá trị lịch sử – tâm linh, lễ hội Hoa Lư còn là dịp để du khách hòa mình vào bầu không khí náo nhiệt, cảm nhận tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc.
Xem thêm:
Khám phá biển Cồn Nổi với vẻ đẹp hoang sơ đầy quyến rũ
Khám phá nhà thờ đá Phát Diệm lâu đời tại Ninh Bình
6. Du lịch Cố đô Hoa Lư ăn gì ngon?
Ẩm thực Ninh Bình từ lâu đã nổi tiếng với nhiều món ăn dân dã nhưng hương vị đậm đà khó quên. Sau khi tham quan Cố đô Hoa Lư, bạn đừng quên thưởng thức những đặc sản hấp dẫn dưới đây:
- Cơm cháy Ninh Bình: Món ăn “quốc dân” được nhiều du khách lựa chọn làm quà. Cơm cháy vàng ruộm, giòn rụm, ăn kèm nước sốt dê núi hoặc sốt tim cật béo ngậy, cực kỳ đưa miệng.
- Thịt dê núi Hoa Lư: Dê được nuôi thả trên núi đá, thịt săn chắc, ít mỡ, chế biến thành nhiều món như dê tái chanh, dê hấp, lẩu dê, dê nướng… Mỗi món đều mang hương vị đặc trưng, khó nơi nào sánh bằng.
Món dê núi Hoa Lư đặc sản nổi tiếng của Ninh Bình thơm ngon khó cưỡng.
- Miến lươn: Miến dai mềm, kết hợp cùng lươn đồng thơm ngọt, thêm chút rau răm, hành phi vàng giòn, tạo nên món ăn dân dã mà hấp dẫn.
- Rượu cần Nho Quan: Thức uống truyền thống của người Mường ở Ninh Bình, men rượu ngọt dịu, dễ uống, rất thích hợp để thưởng thức cùng các món đặc sản.
- Ốc núi Ninh Bình: Loài ốc sống trong các khe núi đá vôi, thịt ngọt, giòn, có thể xào sả ớt, hấp gừng hay nấu chuối đậu. Đây là món ăn độc đáo, hiếm gặp.
Ốc núi Ninh Bình mộc mạc nhưng đậm vị ngon, mê say thực khách.
Kết luận
Cố đô Hoa Lư là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu lịch sử dân tộc, hòa mình vào cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và trải nghiệm văn hóa – ẩm thực đặc sắc của vùng đất cố đô. Từng bức tường thành cổ kính, từng ngôi đền, ngôi chùa nơi đây đều lưu giữ những dấu ấn oai hùng, nhắc nhớ về một thời vàng son dựng nước.
Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình ý nghĩa, hãy cùng HoaBinh Tourist tham gia tour Hà Nội – Ninh Bình 1 ngày. Chỉ với một chuyến đi ngắn, bạn đã có thể khám phá Cố đô Hoa Lư, chiêm ngưỡng Tràng An, Tam Cốc – Bích Động và thưởng thức đặc sản Ninh Bình nổi tiếng. Đội ngũ HoaBinh Tourist sẽ đồng hành, mang đến cho bạn dịch vụ chuyên nghiệp, lịch trình khoa học và nhiều trải nghiệm đáng nhớ.
Du khách tham quan Cố đô Hoa Lư trong tour Hà Nội – Ninh Bình của HoaBinh Tourist.
Đặt tour đi Ninh Bình ngay hôm nay để cùng HoaBinh Tourist ngược dòng lịch sử, khám phá Cố đô Hoa Lư – niềm tự hào oai hùng của dân tộc Việt Nam.
