Các nước Đông Nam Á đón Tết cổ truyền khác nhau như thế nào? Tết, một ngày đánh dấu kết thức một năm và bước sang một năm mới. Mỗi quốc gia đều có những phong tục, tập quán khác nhau để mừng ngày Lễ quan trọng.
Các quốc gia thuộc khối ASEAN có những đặc điểm tương đồng về cách thức đón năm mới như một văn hóa quan trọng thể hiện niềm mong muốn rũ bỏ cái cũ, những điều xui xẻo và đón chào cái mới, những điều ấm áp sung túc hơn vào năm tiếp theo.
Các nước Đông Nam Á đón Tết như thế nào?
Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc của mỗi vùng, mỗi miền đều có những bản sắc riêng biệt. Cùng HoaBinh Tourist tìm hiểu các dân tộc khác đón năm mới như nào nhé!
Lào
Tết đón năm mới của người Lào mang tên là Bun Pi May (còn gọi là Tết “Buộc chỉ cổ tay”, hay lễ hội “Hốt-Nậm”). Trong ngày này, người Lào rất chú trọng tới việc ăn món lạp. Theo ngôn ngữ của quốc gia này, lạp mang nghĩa lộc.
Lạp được xem như là vong hồn của người Lào trong năm mới. Người ta đón năm mới và chúc nhau bằng món lạp. Gia đình nào nhận được đa dạng món này thì hy vọng năm mới sẽ có rộng rãi lộc. Lạp ở đây thường được làm bằng làm thịt gà hay làm thịt bò tươi sau ấy đem trộn sở hữu gia vị. Đặc biệt, món này mà không mang thính thì sẽ làm giảm hương vị độc đáo của chúng. Trong mỗi gia đình, đặc thù là các người làm cho nghề kinh doanh, món lạp thường được những đầu bếp làm rất công phu, vì giả dụ món này trong ngày Tết mà không ngon thì họ thường ví năm mới làm ăn có những điềm xui xẻo.
Trong ngày này, Lào thường có tập tục biếu khăn, biếu vải cho người già. Ban ngày người ta tới đền chùa cầu nguyện. Vào buổi tối, mọi người tập hợp ở chùa để vui chơi, trình diễn âm nhạc truyền thống (morlam) và múa lam vong. Ví như làng nào đặt tượng Phật trong hang núi thì lễ tắm Phật gọi là Song Namphaphou.
Những nhà sư và dân làng ăn trưa ngay tại núi sau khi làm lễ. Đặc trưng, người Lào sử dụng hoa trong ngày đón Tết để cầu may, có 2 loại hoa: hoa muồng (bò cạp vàng, hoa hoàng hậu) được người dân cài trên xe, trang hoàng trong nhà. Còn hoa Champa được người dân nơi đây kết thành chùm, cài trên tóc để cầu mong điều phước lành xảy ra.
Vào các buổi chiều, sư trụ trì hướng dẫn các nhà sư, sư ni và dân làng đi hái hoa tươi đem về chùa cúng Phật. Trong khi đi hái hoa, người ta chơi trống và các nhạc cụ dân tộc cổ truyền. Những người khác thì đem nước tới lau rửa hoa.
Campuchia
Trong dịp đón Tết, các đền chùa Campuchia thường treo cờ ngũ sắc và cờ mang biểu tượng Phật giáo. Trước khi đón năm mới, mọi nhà đều dựng bàn độc để đón ông bà ông cha, trên bàn thờ thường thắp 5 nén nhang và 5 cây nến. Những gia đình cũng đắp 5 núi cát, mang nơi đắp bằng trái cây, những dòng bánh hoặc những chẽn lúa… Đêm giao thừa, người dân nước Campuchia rước thần Thê-vê-đa cũ đi, mời thần Thê-vê-đa mới về ngự trị.
Mồng một làm cho thức ăn ngon vào chùa dâng Phật và bày cho sư sãi ăn. Những nhà sư phải gắp mỗi phần ăn 1 miếng để người nào cũng được phước như nhau. Ngày mồng hai họ cũng dâng cơm vào chùa, làm lễ đắp 9 ngọn núi và cầu siêu cho các linh hồn siêu thoát.
Mồng ba thì khiến cho lễ tắm Phật, sau đó đua thuyền do 1 sư trưởng dẫn đầu cuộc thi. Ngày Tết ở Campuchia với màn múa Lân – môn truyền thống rất vui nhộn. Cuối ngày lễ, người ta căng một sợi dây ngang sông cho người đứng đầu địa phương chặt dây, ra lệnh cho nước rút ra biển để dân cấy cày.
Ngày đầu năm mới, mọi người trong nhà đều ngồi nguyện cầu Trời Phật để xin hưởng thụ phúc lộc. Sau ấy họ “diện” các bộ quần áo mới chỉnh tề tới viếng chùa, nghe sư đọc kinh cầu nguyện, tưới nước thơm vào tượng Phật, sư sãi.
Ở nhà, người Campuchia dâng các loại bánh thật ngon lên ông bà và cha mẹ, để chúc thọ và báo hiếu. Người dân có hoa tươi, đồ lễ lên chùa nghe giảng kinh trong khoảng sáng sớm, rồi thực hành nghi thức tắm Phật, cắm cờ hoa lên bảo tháp bằng cát và đổ ra các con phố, lấy nước tạt nhau chúc mừng năm mới.
Thái Lan
Tết cựu truyền của quốc gia Thái Lan với tên gọi là Songkran được diễn ra trong khoảng ngày 13-15/4 hàng năm. Đây là thời điểm người Thái tỏ lòng kính trọng mang Đức Phật. Họ thu dọn nhà cửa, rũ bỏ các chiếc cũ, té nước lên nhau bằng xô, súng phun nước, bóng… Những người càng được té phổ thông nước càng may mắn.
Lễ hội này mang nét giống Lào và Campuchia, không những thế mỗi quốc gia mang nghi tiết lễ và hội mang vài chi tiết khác nhau. Chỉ cần khoảng diễn ra lễ hội, phổ biến cuộc diễu hành, thi dung nhan được tổ chức. Tuy nhiên, người ta còn nấu những món ăn truyền thống và mặc những trang phục nhiều màu sắc.
Tiếp đó là Wan Nao – ngày dành riêng để chuẩn bị đồ ăn trong các ngày lễ sắp đến. Theo tập tục, người dân sẽ đến bờ sông và thi nhau dựng các ngôi chùa bằng cát, mỗi hạt cát sẽ cuốn đi một tội lỗi. Ngày Wan Nao như ngày 30 của Tết Việt Nam. Mở đầu là 1 số nghi lễ trên chùa vào lúc sáng sớm, người dân sẽ cúng đồ ăn và áo quần. Còn tại nhà, các bức ảnh của Đức Phật sẽ được lau sạch và vẩy nước thơm. Wan Payawan là ngày đầu tiên và bắt đầu của lễ hội té nước.
Ngày kết thúc là ngày Wan Parg-bpee – ngày để nguyện cầu, hoài tưởng người già, tổ tiên và rắc nước thiêng. Songkran là Tết mọi người nghĩ đến người đã khuất nên họ thường chuẩn bị những bữa ăn thịnh soạn để cúng cha ông, rồi tiếp ấy mới vui chơi thỏa thích.
Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về văn hóa đón năm mới của các nước Đông Nam Á. Cùng Hoabinh Tourist đón chờ phần 2 để hiểu một số các quốc gia khác cùng thuộc khối ASEAN với Việt Nam ta nhé!
